Белдин оорушу медицинада актуалдуу көйгөй болуп саналат. Белдин оорушу доктурга кайрылуунун эң кеңири таралган себептеринин бири экендиги менен бирге, бул көйгөйдүн көптөгөн аспектилери дагы эле начар түшүнүлөт жана күчтүү далил базасы бар дарылоо ыкмалары абдан аз.
Өмүр бою калктын 70-80%ы жок дегенде бир жолу бел ооруйт. Эпидемиологиялык изилдөөлөргө ылайык, белдин ылдый жагындагы оорунун таралышы 40-80% жетет. 10-20% бейтаптардын эмгекке жарамдуу курактагы курч белдин ооруусу өнөкөткө айланат. Бул бейтаптардын бул тобу калыбына келтирүү жагынан жагымсыз прогноз менен мүнөздөлөт жана белдин оорушун дарылоо үчүн саламаттыкты сактоого кеткен бардык чыгымдардын 80% түзөт.
Белдин оорушу баарына тааныш. Ал тургай, дарыгерлер жөнүндө билбеген адамдар кээде басып жатканда жана эс алууда, коомдук транспортто, жумушта, жада калса уктап жатканда да пайда болгон ооруган сезимдерди сезишет. Эреже катары, биринчи көрүнүштөрү дискомфорт спине язываются чарчоо, ашыкча иштөө, ашыкча физикалык күч. Чынында эле, белдин ооруусу көп учурда бир нече саат эс алгандан кийин өзүнөн өзү кетет. Бирок, өнөкөт оору тынчсызданууга себеп болуп саналат. Жана бекер эмес. Анткени, бул омуртка, же башка ички органдардын ооруларынын биринчи сигналдарынын бири болушу мүмкүн.
Белдин оорушу эмнеден улам пайда болот?
Эреже катары, жаракаттар же жөн эле жаракаттар бул түрдөгү ыңгайсыздыкка алып келет, атап айтканда:
- сыныктар;
- сколиоз;
- Спазмы;
- Булчуңдардын созулушу;
- Жүрөк, бөйрөк оорулары;
- грыжа;
- Остеохондроз.
Кыздарда чарчоо менен коштолгон белдин оорушу кош бойлуулуктан кабар берет. Белдин оорушу аз кыймылдаган, көп убакыт компьютерде иштеген же оор нерселерди көтөрүү менен байланышкан физикалык эмгек менен алектенген адамдар үчүн кеңири таралган. Ошондой эле пайда болушуна өбөлгө болезненные сезимдер туура эмес тамактануу, тамеки чегүү, ашыкча ичүү спирт ичимдиктерин.
Белдин оорушу эмнеден улам пайда болот?
Вертеброгендик патологиянын клиникалык көрүнүшү компрессиялык-ишемиялык синдромдор, негизинен радикулопатия (5тен 10%ке чейин) жана радикулопатия менен коштолгон же өзүнчө (90%) байкалган булчуң-тоникалык рефлекстик синдромдор.
Ар бир жергиликтүү оору стимул, биринчи кезекте, ага ылайыктуу сегментинде рефлекс жаратат. Бул зонада биз теринин гипералгезиясын, булчуңдардын чыңалуусун, периостумдун ооруган чекиттерин, омуртканын тиешелүү сегментинде кыймылды чектөөнү жана (мүмкүн) ички органдын дисфункциясын байкайбыз. Бирок рефлекстик эффект бир сегмент менен эле чектелбейт. Омуртканын бир кыймыл сегментиндеги дистрофиялык өзгөртүүлөр спиддин бир топ бөлүгүнүн реакциясын жаратат, бул чыңалууну жаратат. перифериядагы патологиясы борбордук реакцияны жаратат; бул бузулган түзүлүштү коргоонун бир жолу катары кыймылдын стереотипинин өзгөрүшүнө алып келет. Ошентип, кыймылдын өзгөргөн түрү пайда болот, ал аны пайда кылган перифериялык процесс жоюлгандан кийин да сакталып калышы мүмкүн.
Белдин ооруусу жергиликтүү оору синдрому менен гана эмес, ошондой эле олуттуу психологиялык көрүнүштөр менен мүнөздөлөт. Оору күчөгөндө, депрессияга чейин айкын тынчсыздануу пайда болот. Ошол эле учурда ооруну баалоодо эмоционалдык туруксуздук, ошондой эле оорунун тышкы көрүнүштөрүн апыртуу, же тескерисинче, кыймылдарда негизсиз ашыкча этияттык байкалат. Ошол эле учурда ден соолук жана эмгек аспектилери тыгыз айкалышкан, алардын экономикалык көрсөткүчтөр менен айкалышы, жумуштан ажырап калуу коркунучу. Бир гана жалпы практикалык дарыгер бейтапты дарылоодо бардык факторлорду эске ала алат.
Узакка созулган белдин оорушу, ал врачка кайрылууга мажбурлайт, омурткалардын өзүнөн, омуртка аралык дисктердин жана муундардын, омуртканын байламталуу же булчуң алкагынын бузулушунан келип чыгат. Бул учурда оорунун пайда болушуна алып келген оору дарылоо жана прогноз (мисалы, остеохондроз) жана өлүмгө алып келе турган (омуртканын метастаздары, көп миелома) болушу мүмкүн.
Мындан тышкары, белдин оорушун ички органдардын оорулары менен коштолушу мүмкүн, мисалы, пиелонефрит, ички жыныс органдарынын оорулары, ылдыйкы ичеги.
Омуртканын ар кандай дегенеративдик-дистрофиялык жабыркоосунда белдин оорушу жалпы патогенетикалык өзгөчөлүктөргө ээ. Учурда белдин оорушун өнүктүрүү үчүн үч негизги патофизиологиялык механизмдер белгилүү. Биринчи механизм перифериялык сенсибилизацияга, башкача айтканда, травмадан, инфекциядан же башка факторлордон улам перифериялык оору кабылдагычтарынын (ноцицепторлордун) дүүлүгүүүнүн жогорулашы менен байланышкан. Белдин оорушу үчүн жооптуу Nociceptors омуртка аралык дисктин annulus fibrosus, posterior узунунан тарамышы, supraspinatus, interspinous жана intertransvers байламталары, dura mater аймактарында, фасет жана sacroiliac муундар, жүлүн нерв тамырлары, жүлүн ganglia, paravertebral булчуъдардын жайгашкан. Омурткаларда жана ligamentum flavumда көбүнчө ноцицепторлор болбойт. Омуртка аралык дисктин борбордук бөлүгүндө көп сандагы фосфолипаза А ферменти бар2, арахидон кислотасынын метаболизмине катышат, натыйжада простагландиндер жана лейкотриендер сыяктуу оорунун медиаторлору пайда болот. Мындан тышкары, нейрогендик оору медиаторлор, мисалы, зат P, vasoactive ичеги пептид (VIP) жана calcitonin ген жөнгө пептид, ооруну себеп жүлүндүн арт мүйүзүн курчап сезүү жипчелери бошотулушу мүмкүн. P жана VIP субстанциялары протеазалардын жана коллагеназалардын ферментативдик активдүүлүгүнүн жогорулашына көмөктөшөт жана үч муундуу комплекстеги дегенеративдик процесстерди күчөтөт ( омуртка аралык диск, омуртка жана фасеттик муун ). Рецепторлордун сенсибилизациясы арканын таяныч-кыймыл аппаратынын ткандарынын бузулушунун жана бул сезгенүүнү пайда кылуучу заттардын бөлүнүп чыгышынын натыйжасында пайда болот. Натыйжада алсыз механикалык стимулдар да ноцицепторлорду активдештирип, ооруну пайда кылат.
Экинчи патофизиологиялык механизм – нервдик эктопия – тамырдын, нервдин же жүлүн түйүнүнүн жабыркашы, кысуу же ишемия учурундагы бузулушунан келип чыгат. Сезүү нейрондорунун дүүлүктүрүүчү босогосу төмөндөйт, стихиялуу импульстардын эктопиялык булактары пайда болот, натыйжада невропатиялык же радикулярдык оору пайда болот, аны дарылоо кыйын. radicular оору дагы бир мүмкүн болуучу булагы жүлүн ганглион болуп саналат.
Үчүнчү механизм борбордук сенсибилизацияга байланыштуу, ал периферияда ноцицептивдик дүүлүктүрүү пайда болгондо жүлүндүн жана мээнин иштөөчү структураларынын санынын көбөйүшү менен мүнөздөлөт. Качан оорутуучу кыжырдануу пайда болгондо, ал жүлүндө күчөп, ооруну күчөйт. Ошол эле учурда, ал тургай, алсыз стимулдаштыруу afferents деп аталган борбордук оорунун пайда болушуна өбөлгө түзөт. Түздөн-түз мээ жаракаты (омуртка жаракаты, инсульт) ошондой эле борбордук сенсибилизацияны жаратышы мүмкүн.
Белдин оорушу мүнөзү кандай?
Эреже катары, белдин ооруусу омуртканын белгилүү бир бөлүгүндө ооруйт, тартылат. Бирок, ошондой эле курч, күтүлбөгөн чабуулдар, lumbago деп аталган бар. Ошондой эле мүмкүн нурлануучу белдин оорушу, анын жайылышы менен буту, мойнуна, плечо. Ошентип, мүмкүн ар кандай көрүнүштөр оорулардын спине, бул көрсөтүп турат көңүл, алар менен дарылоо керек аныктоо стадиясында оорунун жана анын түрү.
белдин оорушун кантип таануу керек?
Керектүү дарылоону аныктоо үчүн, дарыгерлер, эреже катары, адегенде оорулуу менен сүйлөшүп, белдин оорушун пайда болгон симптомдору, ошондой эле башка органдардын абалы кызыкдар. Кан жана заара анализдери, ошондой эле физикалык экспертиза да талап кылынышы мүмкүн.
колдонулган заманбап диагностикалык ыкмаларынын арасында:
- рентген;
- магниттик-резонанстык томография;
- КТ сканерлөө.
Белдин оорушун кантип дарылайт?
Тилекке каршы, мүмкүн эмес толугу менен избавляться мындай абалдан спине, бирок, ыктымалдыгы минимумга дискомфорт. Бул үчүн, медициналык ыкмалары колдонулат, ошондой эле эскичил дары ыкмалары.
Ошентип, көбүнчө колдонулган дары-дармектер:
- сезгенүүгө каршы дарылар;
- Хондопротекторлор;
- Булчуң релаксанты;
- Ооруну басуучу.
Бирок, эсиңизде болсун, бул дарылардын бардыгын ашыкча колдонуу терс таасирлерге алып келиши мүмкүн, андыктан аларды дарыгердин кеңеши боюнча гана сатып алыңыз жана колдонуңуз.
Консервативдик медицинанын методдору, адатта, оорутпайт жана кыйынчылыкка алып келбейт, бирок, алар сиздин белдин оорушун эске алган дарыгердин көрсөтмөсү боюнча да колдонулушу керек. Мисалы, өткөн жүрөк оорулары, грыжа, кан тамырлар жана кан айлануу менен көйгөйлөр, мануалдык терапия ыкмалары гана зыян алып келиши мүмкүн. Ар кандай клиникаларда кеңири колдонулган дары-дармек эмес ыкмалардын ичинен биз төмөнкүлөрдү бөлүп көрсөк болот:
- Массотерапия;
- Физиотерапия процедуралары;
- Мануалдык терапиянын ыкмалары;
- акупунктура;
- Лазердик терапия;
- Электрофорез.
Бул иш-аракеттердин кайсынысы болбосун профессионалдар тарабынан гана жүргүзүлүшү керек экенин унутпаңыз!
Дарылоо курсу, эреже катары, болжол менен эки-үч жумага созулат, жана натыйжаны бекемдөө үчүн, санаторийде дарылоо туташтырууга болот.
Белдин оорушун кантип алдын алса болот?
Белдин оорушу сизди сейрек капалантпашы үчүн, төмөнкү эрежелерди сактаңыз:
- Позаңызды сактаңыз, эңкейбеңиз;
- Бир кызматта көпкө иштебеңиз;
- Бутту кайчылаштырып азыраак отурганга аракет кылыңыз;
- Капыстан кыймылдарды азыраак жасоо;
- катуу төшөктө уктоо;
- Туура тамактануу, тамеки чегүү жана спирт ичимдиктерин таштоо;
- Спорт менен машыгуу, залга же бассейнге баруу, аэробика же йога секцияларына баруу;
- Бийик такалуу бут кийим менен көпкө басууга болбойт.
Белдин оорушу абдан жагымсыз, айрыкча, анын өнөкөт көрүнүштөрүндө жана курч приступтерде, бирок, туура дарылоо жана активдүү жашоо образы оңой эле бул көйгөй менен күрөшүүгө жардам берет!